WHAT IS AUTISM ?

 އޯޓިޒަމް ސުޕެކްޓުރަމް ޑިސްއޯޑަރ(ASD) ނުވަތަ އާއްމުކޮއް ކިޔާ ގޮތުން ނަމަ އޯޓިޒަމް އަކީ ކުއްޖާ އުފެދެމުން އަންނަ އިރު ނުވަތަ ހެދި ބޮޑުވަމުން އަންނަ އިރު ސިކުޑީގެ ނާރުތައް އުފެދުމުގައި މެދުވެރިވާ ހާލަތެއްގެ ސަބަބުން ކުއްޖާގެ މުއާމަލާތް ކުރުމަށާއި، އެހެން މީހުންނާ ގުޅިގެން އުޅުމަށާއި، އަދި ކުއްޖާގެ ވިސްނުމާއި އުޅުމައް އަންނަ ބަދަލް ތަކެކެވެ.

އޯޓިޒަމްގެ އަސަރު އެކި ކުދިންނައް ކޮއްފަ ހުންނަނީ އެކިވަރަށެވެ. މިގޮތުން ބަލައިރު ބަސްމޮށުން ތެރިކަމާއި، އެހެންކުދިންނާއި ގުޅިގެން އުޅުމާއި، ކުޅުންފަދަ ކަންތައްތަކުގައި އުޅުމަކީ މިކުދިންނައް ދަތި އުދަގޫ ކަނތައްތައް ކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. އަދި މީގެ އިތުރުން ބާރު އަޑުތަކަށާއި، ގަދަ އަލިތަކާއި، ބައެއް ވައްތަރުގެ ކާނާއާއި އަދި ބައެއްކަހަލަ ފޭރާމުގެ ޓެކުސްޗަރ ތައް ކަމުނުދިއުމަކީ ވެސް މިކުދިންނައް ދިމާވާ އުދަގޫ ތަކެކެވެ.

   އޯޓިޒަމްގެ އަލާމަތް ތައް އުމުރުން 3 އަހަރު ވުމުގެ ކުރިން ފެންނަން ފަށައެވެ.ފަހުގެ ދިރާސާ ތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން ކޮންމެ 50 ކުދިންގެ ތެރެއިން އެއް ކުއްޖަކީ އޯޓިޒަމް ހުންނަ ކުއްޖެކެވެ. އަދި އެހެންމެ އޯޓިޒަމް ހުންނަ ކުދިންގެ ތެރެއިން އަންހެން ކުދިންނައްވުރެ 5 ގުނަ ފިރިހެން ކުދިން އިތުރުކަންވެސ މިދިރާސާ ތަކުން ހާމަވެއެވެ.

އޯޓިޒަމް މެދުވެރިވުމައް ދިމާވާ ސަބަބުތައް ހޯދުމައްޓަކައި ވަރައްގިނަ ދިރާސާތައް ދުނިޔޭގައި ދަނީ ކުރެވެމުންނެވެ. ނަމަވެސް އޯޓިޒަމް މެދުވެރިވާ އަސްލު ސީދާ ސަބަބު ސައިންސުވެރިންނައް މިހާތަނައް ހޯދިފައި ނުވެ އެވެ.

 އޯޓިޒަމް އައް މަގުފަހިވާކަމައް އެންމެ ގިނަ މީހުން ބުރަވާ ކަންތައްތައް

އޯޓިޒަމް އައް މަގުފަހިވާ ކަންތައްތަކެއް ފާހަގަ ކުރެވިފައި ވެއެވެ.

ވާރުތަވުން: އޯޓިޒަމް އަކީ ވާރުތަވަމުން އަންނަ ޖީން އެއްގެ ސަބަބުން ދިމާވާކަމެއް ކަމައް ވަރައްގިނަ ދިރާސާތަކުން ދައްކައެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް ހާލަތްތަކުގައި މިހެން ދިމާނުވެވެސް ދެއެވެ.

ކުރިން އޯޓިޒަމް ކުއްޖެއް ލިބިފައި ހުރުން: ކުރިން އޯޓިޒަމް ކުއްޖަކު ހުރުމަކީ ދެވަނަފަހަރައް އެފަދަ ކުއްޖަކު ލިބުމުގެ ފުރުސަތު އިތުރުވެދާނެ ކަމެއް ކަމައް ދިރާސާ ތަކުން ދައްކައެވެ.

އޯޓިޒަމް ހުންނަ ކުދިންނައް ކޮއްދެވިދާނެ ބައެއް މުހިއްމު ކަންތައްތައް

އޯޓިޒަމް އަކީ މިހާތހަނައް ފަރުވާއެއް ހޯދިފައިވާ ކަމެއްނޫނެވެ. ނަމަވެސް ކުއްޖާގެ ޅަފަތުގައި މިކަން ދެނެގަނެވި އޯޓިޒަމް ސުޕެޝަލިސްޓެއް ނުވަތަ ތަމްރީނު ލިބިފައިވާ ފަރާތެއްގެ އެހީތެރިކަމާއި އެކު މިކަމައް ހާއްސަކުރެވިފައިވާ ތެރަޕީ ތަކެއް ދޭންފެށުމުން  އެހެން މީހުންގެ އެހީތެރި ކަމާނުލައި އެކަނި އުޅުމައް  މިކުދިންނައް ދަސްވެގެން ދާކަމައް ދިރާސާތަކުން ހާމަވެއެވެ.

އޯޓިޒަމް ހުންނަ ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ތަފާތުކުއްޖެކެވެ. އެހެން ކަމުން ކޮންމެ ކުއްޖަކައްވެސް އެކުއްޖަކައް އެކަށީގެންވާ ވަރުގެ ޕޮރޮގުރާމްއެއް ހެދުމައްފަހު ވަކި ތާވަލެއްގެ ދަށުން މަސައްކތް ކުރުމަކީ މިކުދިންގެ ހުނަރުތައް ތަރައްގީ ކޮއް ކުރި އެރުވުމައްޓަކައި ކުރުން ވަރައް މުހިއްމު ކަމެކެވެ.

މުޖުތަމައުގައި މިކުދިން ނަކީ ބޭނުން ހިފޭ ބަޔަކައް ހެދުމައްޓަކައި އެހެން މީހުންނައް ސަމާލުކަން ދިނުމާއި، މީހުންނާ ގުޅިގެން އުޅުމާއި، އިވޭ އަޑުތަކާއި، ފެންނަ މަންޒަރު ތަކައް ހޭނުމާއި، އަދި ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ ދިރިއުޅުމުގައި ކުރަންޖެހޭ ކަންތައްތައް ދަސްކޮއްދީ މުޖުތަމައުއައް މިކުދިން ނެރެ ދިރި އުޅެން ދަސްކޮއްދިނުމަކީ ކުރެވި ދާނެ ކަމެއްކަން މިއަދުގެ ދިރާސާތަކުން ކަށަވަރު ކޮއްދެއެވެ.

Helpful Strategies for Children with Autism in Preschool

Preschool is a great time for children to work on social skills, following directions and routines, and pre-academic skills, such as colors, shapes, letters, and numbers.  Children with autism typically lack the appropriate social skills and interactions that typically developing children exhibit. 

By integrating your child with autism into preschool, they can work on and improve their social skills.Here are some strategies that can assist your child with autism in the preschool classroom:

Helpful Strategies for Children with Autism in Preschool:

Picture Schedules. 

 Make sure that there is a picture schedule of daily activities so that your child is able to see what is happening throughout the day and can refer to it as needed, to stay on track and help with transitions.

Routine. 

 Some children with autism like to have a routine, and if there is a change in the routine, it can make them upset.  Try to have a routine in the classroom, and if there are going to be changed, try to tell the child as soon as possible so that they can prepare for this change.

Visual Stimuli. 

Using pictures and different visual aids benefit children with autism since many are visual learners.  For example: pictures by the cubbies can help them hang up their jacket and backpack, pictures of children sitting in a circle for story time near the classroom rug is helpful, and pictures of the classroom rules can help the child follow them. These are all great visual aids that can be used throughout the classroom.

Keep it Simple.  

When giving instructions/directions, make sure to keep it simple, use concrete language, and pair them up with pictures and modelling.  In addition, do not provide too many instructions at once.  For more complex activities, break the instructions down into clear steps.

Avoid Distracters.

 When possible, make sure that the learning environment is not filled with the types of distractions you can control.  Areas that are too noisy, too hot or cold, or that have bright lighting can make it hard for a child to focus and feel comfortable.

Coach. 

 During playtime, try to coach and teach the child how to appropriately ask a peer to play, share/take turns, ask for a toy/item, and be flexible on what to play and who goes first.

One-On-One Aide.

 Some schools provide special supports and a one-on-one aide to work with the child.  This aide can provide a lot of teaching and coaching opportunities to help the child appropriately interact with others and engage in different social and academic situations.

Buddy System.  

Try to pair children up into different groups depending on their level and skills.  You want to make sure that children who excel in certain areas are paired up with those that might need more help and practice in that specific area.  For example, pairing a child with appropriate social skills and who likes to talk a lot with a quieter child offers the two children the experience of learning from each other.  Through example, the quieter child may gain confidence in participating in the group, while the more outgoing student may become better at remaining quiet while the teacher is talking.

Reinforcers.  

Use items and activities that are reinforcing to the child.  By using stimuli that the child is interested in, you can help them stay more focused and motivated.  Some examples of reinforcers that could be used are: stickers, stamps, and prize boxes with little items that the child can pick from.  In addition, provide praise and reinforcement when the child is appropriately interacting with others, following directions, and accomplishing academic tasks.

Homework.  

Take the time to work on these skills at home.  Talk with your child’s teacher to find out what academic skills they are working on in the classroom, and be sure to incorporate them into your daily routine at home.  In addition, arranging different play dates and outings for your child will provide the opportunity for your son/daughter to continue to work on social skills in different situations while you coach and guide them as needed.

When having your child in preschool, be sure to keep the above strategies in mind and work with the teacher to implement them in the classroom if they are not already in place.  Also, take the time to practice the pre-academic skills as well as the social skills at home.  A positive experience in preschool for your son/daughter will help lay the necessary building blocks for continued success, both academically and socially, throughout their entire school career.